Geoogste Dahlia's

 Eikels

 Klein hoefblad

 boerenwormkruid

 uien

Je staat voor het Koetshuis en kijkt naar Textiel in Beweging. Een installatie van de beeldend kunstenaars Marie-jozé Soppe en Yvonne Denekamp.

Dit bewegende beeld is gemaakt voor het project de Rode Draad van Borne als onderdeel van het Textiel Festival Twente 2021.

De natuur is essentieel in ons leven. Kijk om je heen naar de planten en de bomen. Ook onkruid heeft z’n schoonheid en het kan gebruikt worden. Wij hebben er stoffen mee geverfd en gebruikt in bladsculpturen. Waardering voor en hergebruik van materialen is ons credo. `Als je er oog voor hebt zie je veel om dit een nieuw leven te geven.`

Binnen in het Koetshuis speelt de wind met de natuur. Grassen, bladeren wuiven. De zaden verspreiden zich. Textiel is dynamisch. Denk aan innovatie van materialen en het modebeeld. Ook je kleding beweegt met je lichaam mee.

Eeuwen geleden werd rond Borne vlas verbouwd en linnen geweven. Het linnen doek was 68 cm. breed. Onze zeven doeken zijn dat ook. Als verwijzing naar de vroegere huisnijverheid. Het weefsel dat we gebruiken is een natuurlijk materiaal. Ooit werd er in Twente geverfd met inheemse planten.

Wij nemen je mee op onze ontdekkingsreis. Planten die we op markante en historische plekken rond Borne hebben geoogst en hebben verwerkt tot een kleurstof. De stof is hiermee geverfd.

• Dit licht groene doek [3] is geverfd met klein hoefblad. Deze plant is geoogst bij het oude Spanjaardgemaal, aan de Piepersveldweg. Het gemaal pompte in de textielperiode water op dat gebruikt werd voor het wassen en bleken van linnen. De 30 cm. hoge vaste plant draagt in het voorjaar gele bloemen. Daarna krijgt het groene bladeren bevatten. De afbeeldingen van het klein hoefblad zijn gemaakt van katoenen garens, planten resten en brandnetelvezels.
• Het gele doek [1] is geverfd met de bloemen van het inheemse boerenwormkruid. De planten zijn geoogst langs de Bornse Beek. De beek voerde vroeger verontreinigd water van de textiel industrie uit Hengelo en Enschede af. Het water was gekleurd en stonk. De bloemen bloeien van juni tot november. Hebben een sterke geur. Kunnen prima gedroogd worden. Men zegt dat het motten op afstand houdt. Met linosneden en naaigaren zijn de contouren van de bloemen op met bloemschermen geverfd linnen vezel afgedrukt.
• Het groen getint doek [5] is ontstaan door de hele boerenwormkruid plant te gebruiken. De gele kleur van de bloemen wordt overstemd door de kleur van de stengel en het zaagvormig blad. Het is geoogst bij de Bornse Beek. De bungelende gedroogde planten zijn verweven met katoenen stof dat met restmateriaal van de eigen familie is geverfd.
• Het donker grijze doek [4] is geverfd met eikels en eikenbladeren van oude eiken op het Weleveld. Hier werd ooit in 1300 een havezate gebouwd. Op een kruispunt van de weg en Bornschebeek. Om weg én beek te controleren en tol te heffen. Zowel het eikenblad als de eikel bevatten tannine. In de bewegende eikenbladeren zijn grassen, gedroogde bladeren en linnen- en brandnetelvezels verwerkt.
• De gele dahlia [6] trekt aandacht door haar kleur en vorm. Ooit kwam rond 1800 deze exoot naar Nederland. De uitgebloeide bloemen zijn geoogst bij de bloemenvereniging Floralia. De vereniging werd in 1953 opgericht voor de fabrieksarbeiders van de Stoomweverij Spanjaard. Door de sterke kleurafgifte van de bloem zijn veel verfgangen mogelijk. De zwevende bloemen zijn gemaakt van met dahlia geverfd linnenvezel en katoen.
• Twee doeken zijn geverfd met uienschillen. Ooit werd de ui door de Romeinen hier geïntroduceerd. De plant gedijt goed in ons land. De schil, het restmateriaal, bevat kleurstof. Na consumptie van de ui zijn de schillen gekookt. Hierin is onze stof geverfd. Het eerste verfbad laat oranje-terra [2] sporen na op de textiel. In de  hangende siepels zijn uienschillen, brandnetel vezel en katoenen garen verwerkt.
• Het zacht oranje doek [7] is in een rest bad geverfd. Niet alleen scheidt de ui een sterke geur af maar ook geeft ze ook ruimschoots kleurstof af. In de hangende siepels zijn uienschillen, brandnetel vezel en katoenen garen verwerkt.

Hier een aantal foto's van het proces van verven.
Er zijn verschillende methodes voor verschillende planten.
Wil je precies weten hoe het gaat, klik dan hier om naar de recepten te gaan.

 Stoffen en garens verzamelen en uitwassen.

 Stof voorbereiden in sojabad.

 Na sojabad zo snel mogelijk drogen.

 Stof ligt klaar om te verven.

 Verzamelen van bloemen en planten om mee te verven,

 Heet water erbij en laten trekken.

 Stof in koud verfbad laten kleuren,

 Stof in het verfbad verwarmen.

 En het resultaat hangt te drogen.